Kongskilde is ‘Anema proof’

Hindrik Anema (42) omschrijft zijn koeien als ‘perspulpkoeien’. Het is een bewuste keuze om zijn melkveestapel geen mais te voeren, maar een mix te maken van gras en perspulp, aangevuld met graszaadhooi voor de nodige structuur.

Deze keuze is historisch bepaald, zo blijkt. ‘Mijn vader was al een fervent tegenstander van mais. Het is weliswaar makkelijk voeren, de koeien vreten het graag, maar het verhoogt het vet. Met perspulp wordt het tegenovergestelde bereikt: minder vet en meer eiwit. Het vergt wel zorgvuldige sturing in het rantsoen. De combinatie graskuil – perspulp resulteert in een hoge passagesnelheid in de koe, waarbij diarree op de loer ligt. Door de juiste hoeveelheid graszaadhooi toe te voegen is het rantsoen in balans.’ In de stal zijn geen voerstations te vinden. ‘Ik verstrek geen krachtvoer. Het gras op onze grond is het best denkbare krachtvoer voor onze koeien.’

Sceptisch over de toekomst

Anema voert samen met zijn vrouw Anja Anema-Visbeek (41) sinds 2009 een VOF aan de Piebewei 2 in het Friese Hallum. Het bedrijf omvat 75 hectare grasland, waarop 150 melkkoeien en bijbehorend jongvee wordt gehouden.

De energie straalt van de maatschap af en met vier kinderen, Jan Hindrik (13), Renske (11), Marije (9) en Douwe Tiede (7), lijkt ook de toekomst van het melkveebedrijf gewaarborgd. Toch is Anema sceptisch over de toekomst. ‘Ik beschouw 2015 als een overgangsjaar. Er is nog veel onduidelijk op het gebied van dier-, mesten fosfaatrechten en zolang deze onzekerheid blijft bestaan zijn banken niet scheutig met het verstrekken van nieuwe financieringen. De financieringscondities zijn allesbehalve gunstig. Ons beleid is er nu op gericht om binnen het bestaande bedrijfsmodel de processen te optimaliseren. Als 2014 als referentiejaar wordt gehanteerd hoeft dit voor ons niet verkeerd uit te pakken; ook toen hadden we 150 koeien in de stal.’

Het belang van perspulp

Gegeven het belang van perspulp in het rantsoen neemt Anema al vroegtijdig een inkooppositie in. ‘In juli wordt in de voorverkoop voor het hele seizoen perspulp ingekocht. Onze ervaringen hiermee zijn over de afgelopen tien jaren positief. Gemiddeld pakt slechts een keer in de vijf jaar voorinkoop verkeerd uit, wanneer tijdens het seizoen onverhoopt de prijs daalt. De voederwinning voert Anema grotendeels in eigen beheer uit. Hij brengt met een Schuitemaker Rapide opraapwagen het gras aan de kuil, waar de loonwerker met een shovel zorgt voor een goede verwerking. Ook het harken besteedt hij uit aan de loonwerker. De opraapwagen wordt eveneens ingezet voor zomerstalvoedering.

Kongskilde 22-kuubs voermengwagen

Sinds 5 december 2014 voert Anema de koeien met een Kongskilde 22-kuubs voermengwagen. Het was daarmee een soort van Sinterklaas cadeau, waar de betrokken dealer, Matthijs Dijkstra van Dijkstra Multiservice, ludiek op inspeelde door verkleed als Sinterklaas met zwarte pieten de wagen aan te bieden.

Daarvoor werkte Anema met een doseerwagen. ‘Een belangrijke reden voor de aanschaf van een voermengwagen was de wens om het voer te kunnen wegen. Voor een goede rantsoenberekening moet je weten wat de koeien dagelijks binnen krijgen. We kunnen nu al meer aan de voorkant van de koe sturen. Daarvoor keken we simpelweg hoe de koeien het deden; wat zijn de productiecijfers, wat is de gezondheid van de veestapel. Door meer kennis over de voeding kunnen we in een vroegtijdig stadium preventief sturen en zijn correcties achteraf minder aan de orde. Meten is weten.

Het voordeel van de Kongskilde voermengwagen

De Kongskilde voermengwagen heeft daarnaast als voordeel dat de dosering eenvoudig via een schuif is te regelen. Andere merken werken met een transportband, die bij perspulp in het rantsoen in korte tijd ‘vollopen’. Perspulp gaat overal tussen zitten, met als gevolg dat een band op spanning komt te staan en knapt op de rits. Hoe minder draaiende delen, hoe beter het qua onderhoud is. Ook de wendbaarheid van de voermengwagen valt in positieve zin op. De sleufsilo staat dicht bij de stal, dus dan is een korte, wendbare machine een voordeel. Met 22 kuub bakinhoud is de capaciteit eveneens toegenomen, waardoor ik in drie kwartier met één vulling mijn veestapel kan voeren. Als in de toekomst toch uitbreiding van de veestapel mogelijk is, kan de capaciteit met opzetranden uitgebreid worden naar 27 of 30 kuub. Tijdwinst is een groot voordeel.’

Anema vult het basisrantsoen van gras en perspulp aan met gerstemeel dat hij in een silo bewaart. In de winter wordt het gerstemeel vervangen door sojamix. Ook de dosering van deze bijproducten geschiedt dankzij het weegsysteem nauwgezet. Over het aanvullen met melasse of water voor een betere hechting is Anema nog terughoudend. ‘Voor melasse zou ik nog weer een extra silo moeten aanschaffen, terwijl het toevoegen van water in de winter problemen oplevert in verband met vorst. Ook betwijfel ik of water de duurzaamheid van demwagen bevordert.’

De Kongskilde voermengwagen draait inmiddels bijna een jaar tot volle tevredenheid op het bedrijf. Harde cijfers qua productieverbetering durft Anema niet te noemen. Dit jaar heeft hij goed gemolken, maar volgens Anema is dit ook grotendeels aan de goede graskwaliteit te danken.