Rust in de stal dankzij Kongskilde voermengwagen

Ewoud Oudijk (40) is geen man van grote woorden. Hij hoeft niet zo nodig vooraan te staan of prominent met zijn gezicht in de krant. Liever kiest hij zijn eigen pad, samen met zijn vader Wout (69) en moeder Dini (65), waarmee hij een maatschap voert in het Zuid-Hollandse Goudswaard. Op pakweg honderd hectare houden ze 90 stuks melkvee en 50 stuks jongvee. Luxe interesseert Oudijk niet. ‘Belangrijker is of een investering rendabel is.’

Als voorbeeld voert Oudijk de investeringsoptie in een mestrobot aan. ‘Niemand heeft mij in al die jaren kunnen uitleggen hoe ik zo’n automatische mestschuif terug kan verdienen. Dan begin ik er ook niet aan.’ Oudijk heeft meer vertrouwen in investeringen die het rantsoen en daarmee de gezondheid van de koe optimaliseren. Dit ligt niet alleen aan de kwaliteit van het gras, de mais en bijproducten, maar ook aan de wijze van voeren. ‘In principe koop ik zo min mogelijk voer aan. Met honderd hectare grond, waarvan 90 hectare gras en 10 hectare mais lukt dit prima.

Verdringen aan het voerhek

Een belangrijke vaste eiwitbron in ons rantsoen zijn spruiten, die ik goedkoop kan inkopen. De koeien vinden de spruiten lekker. Sterker nog: ze vechten erom. En daar zat hem nu net het probleem. In onze stal hebben we weliswaar genoeg ligplaatsen voor 90 melkkoeien, maar het aantal plekken aan het voerhek beperkt zich tot 80. Een half uur voordat ik begon te voeren, stonden ze elkaar al te verdringen aan het voerhek. Een ritueel dat zich versterkte zodra het voeren met mijn oude vijzelbakje daadwerkelijk begon en nog een uur nadien doorging.

Tijdens het voeren gold het ‘recht van de sterkste’. Een ongewenste situatie, waarbij met name jonge vaarzen het onderspit dolven. Jaarlijks kostte me dit gemiddeld drie vaarzen; omgerekend pakweg vierenhalf duizend euro. Een ander nadeel van het beperkte aantal voerplekken was dat koeien die wel een plekje hadden veroverd zich zo snel mogelijk volvraten met spruiten, uit angst weer verstoten te worden.

Schrok-vreetgedrag

Door het schrok-vreetgedrag is de kans op pensverzuring en daarmee onvolledige vertering levensgroot.’ ‘Als oplossing voor dit verdringingsprobleem heb ik gedacht aan het uitbreiden van het aantal vreetplekken in de stal of buiten. Het schrappen van de spruiten uit het rantsoen is geen optie, aangezien ik dan duur krachtvoer zou moeten inkopen ter compensatie.

De juiste man op de juiste plek

Uiteindelijk stond na lang wikken en wegen voor mij vast dat een voermengwagen uitkomst zou bieden.’ Oudijk: ‘Johan van Driel bleek eind 2014 de juiste man op de juiste plek. Als vertegenwoordiger van ROGO Machines in Middelharnis verscheen hij op het erf. Hij bood een demo-voermengwagen van Kongskilde aan; 14-kuubs met twee vijzels. Om te proberen voor een week. Na die week belde ik hem om te melden dat hij de wagen, volgens afspraak, weer kon ophalen. Van Driel bood aan de wagen langer te blijven gebruiken. Er was nog geen volgende demo voorzien, dus zo lang kon ik doorvoeren met de Kongskilde voermengwagen.

Binnen één week al overtuigd

Toen Van Driel zich een maand later toch meldde om de wagen op te halen, wilde ik hem niet meer kwijt.’ Overigens was Oudijk binnen één week al overtuigd. ‘Binnen drie dagen was het probleem van het vechten bij het voerhek al voorbij. De koeien hadden snel in de gaten dat vechten niet langer nodig is. Door de goede menging van de spruiten door het rantsoen weten ze dat ze altijd een volledig en lekker rantsoen aan het voerhek aantreffen. Ook het beeld van zielige vaarzen, verstopt in een hoek van de stal, is verleden tijd.’

Oudijk vindt het nog te vroeg om een betere gezondheid en productie van het melkvee aan de voermengwagen te koppelen. ‘Ik gebruik de wagen nog maar tien maanden. Wel viel op dat de klauwbekapper, die jaarlijks in de maand oktober ons bedrijf bezoekt, dit jaar voor de middag al klaar was. In voorgaande jaren moest hij na het middageten toch altijd nog zo’n 10 à 20 koeien controleren. Ook de productie nam gelijk in de eerste week, waarin de Kongskilde voermengwagen met hetzelfde rantsoen werd gebruikt, toe met 1 liter per koe per dag.’

In dagelijks gebruik van de Kongskilde voermengwagen ervaart Oudijk geen problemen. ‘Het is niet zo dat ik veel tijdwinst boek met de voermengwagen ten opzichte van het voeren voorheen. De Kongskilde voermengwagen is praktisch en efficiënt in het gebruik, dankzij het draadloze weegsysteem en de lage benodigde trekkracht.

85 pk is genoeg

Een Deutz trekker met 85 pk kan de voermengwagen prima aan. De capaciteit is door middel van een opzetrand eenvoudig vergroot van 14 naar 16 kuubs. De wagen mengt en lost het mengsel van gras, bierbostel, mineralen, mais en spruiten prima: homogeen en gelijkmatig. Ook bij de laatste keer aanvegen van het voer aan het hek zitten er nog spruiten in het voer. Om pensverzuring tegen te gaan voeg ik Natriumbicarbonaat toe. Opvallend is dat sinds ik met de Kongskilde mengwagen voer de mest beter is. Ik vind nooit meer maiskorrels terug in de mest. Daaruit concludeer ik dat het voer beter wordt benut.’

Oudijk besluit: ‘Aan harde uitspraken over gezondheid en productie wil ik me niet wagen. Het belangrijkste is dat dankzij de Kongskilde voermengwagen de rust in de stal is terug gekeerd. Rustige koeien hebben meer tijd om te vreten, te liggen en te herkauwen. En ja: daar word ik als veehouder ook rustiger van.’